TỔNG THUẬT Tọa đàm: “Doanh nghiệp FDI trong tăng trưởng xanh của Việt Nam”

Trước những yêu cầu phát triển mới, Việt Nam đã thể hiện quyết tâm thúc đẩy “xanh hóa” nền kinh tế. Tại COP26, Việt Nam đã đưa ra cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030. Để đạt được các mục tiêu này, đòi hỏi sự vào cuộc của các thành phần kinh tế, trong đó, đóng góp của các doanh nghiệp FDI là vô cùng quan trọng. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với vai trò là Cơ quan đầu mối triển khai thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh, xin ông/bà đánh giá về vai trò của khối doanh nghiệp FDI tới mục tiêu tăng trưởng xanh của Việt Nam?

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục đầu tư nước ngoài Bộ KH&ĐT: Trước hết thay mặt cho Bộ KH&ĐT, chúng tôi rất tự hào vì đã được Chính phủ tín nhiệm phân công làm cơ quan đầu mối triển khai thực hiện Chiến lược về tăng trưởng xanh.

Như quý vị đã biết, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững là yêu cầu tất yếu, không thể thiếu và là xu thế chung mà tất cả mọi quốc gia trên thế giới đều mong muốn đạt tới. Nhận thức rõ điều này, Thủ tướng Chính phủ đã có những cam kết rất mạnh mẽ tại COP26 khẳng định mong muốn của Việt Nam đạt được sự thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường, và công bằng về xã hội. Chúng ta cố gắng triển khai tốt mục tiêu về tăng trưởng xanh để không những đóng góp cho vấn đề chung của toàn cầu mà còn tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò là một thành viên có trách nhiệm đối với những vấn đề của toàn cầu. Đồng thời chúng ta nỗ lực là một trong những quốc gia tiên phong đi đầu trong khu vực trong việc thực hiện xu thế này, bắt kịp xu thế của thế giới.

Để triển khai kế hoạch đó, Bộ KH&ĐT đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược xanh giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn 2050, xây dựng kế hoạch hành động để thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh, đồng thời có những hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương đưa những nội dung liên quan đến tăng trưởng xanh vào trong các quy hoạch, các chiến lược phát triển kinh tế xã hội của mình.

Như chúng ta đã trao đổi, để đạt được mục tiêu về tăng trưởng xanh đòi hỏi phải huy động toàn bộ sức mạnh của cả hệ thống chính trị cũng như cộng đồng doanh nghiệp trong đó có doanh nghiệp FDI. Có thể nói trong suốt thời gian qua, đặc biệt là giai đoạn hiện nay, doanh nghiệp FDI đóng vai trò rất quan trọng trong sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế, thực hiện phát triển bền vững bao trùm, trong đó có tăng trưởng xanh. Doanh nghiệp FDI không chỉ giúp tạo ra sự thay đổi về nhận thức, giúp tạo ra nguồn lực, kinh nghiệm để quản trị, công nghệ trang thiết bị hiện đại thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh trong sản xuất. Đồng thời hợp tác đồng hành cùng các doanh nghiệp trong nước chung tay góp sức vì sự nghiệp tăng trưởng xanh chung này.

Có thể nói, trong thời gian qua, sự đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp FDI là rất lớn. Cho đến nay, theo tính toán của chúng tôi, khu vực doanh nghiệp bao gồm doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước đã đầu tư khoảng 9 tỷ USD trong các lĩnh vực liên quan đến tăng trưởng xanh, phát triển xanh như là năng lượng tái tạo, hay là đầu tư các trang thiết bị phục vụ cho kinh tế xanh. Con số này chiếm khoảng 2% GDP và bình quân tăng trưởng trong suốt 2 năm vừa qua đạt mức độ tăng trưởng khá cao, tức là 10-13%. Đây là một trong những tín hiệu rất tốt.

Cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp FDI đã giúp tạo nên sự thay đổi hành vi trong việc sản xuất, tiêu dùng, kinh doanh, góp phần thực hiện mục tiêu về tăng trưởng xanh. Nếu trước đây các doanh nghiệp thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh gặp rất nhiều khó khăn thách thức thì bây giờ, các doanh nghiệp đã biến khó khăn, thách thức thành lợi thế cạnh tranh của mình, góp phần nâng cao hơn nữa hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư của mình. Đồng thời đóng góp nhiều hơn nữa cho xã hội, tạo ra một sự bảo vệ môi trường thân thiện , sử dụng một cách có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên có hạn. Quan trọng nhất là thay đổi nhận thức, tư duy trong việc cần phải thực hiện phát triển xanh, đầu tư xanh, ứng với một nền kinh tế xanh, xã hội xanh.

Bên cạnh Bộ KH&ĐT, Bộ NN&PTNT đã xây dựng Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh để cụ thể hóa các nhiệm vụ Chính phủ giao, đồng thời cũng để thực hiện quá trình chuyển đổi nông nghiệp xanh, bền vững đã đề ra tại Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn 2050, đó là “Phát triển nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm ô nhiễm môi trường nông thôn”. Xin ông Đào Thế Anh chia sẻ về kế hoạch hành động của ngành nông nghiệp để đóng góp vào mục tiêu chung của Chính phủ về tăng trưởng xanh!

Ông Đào Thế Anh, Viện Phó Viện Khoa học nông nghiệp, Bộ NN&PTNT: Có thể nói rằng sau khi có Chiến lược tăng trưởng xanh do Chính phủ ban hành, Bộ NN&PTNT trước hết bắt tay xây dựng Chiến lược phát triển NN&PTNT bền vững 2021-2030.

Vào đầu năm 2022, chúng tôi ban hành kế hoạch hành động tăng trưởng xanh của ngành nông nghiệp thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh chung của Chính phủ. Trong kế hoạch tăng trưởng xanh của ngành nông nghiệp, chúng tôi nhận thức nông nghiệp là ngành trong thời gian qua có nhiều thành tựu về tăng trưởng xuất khẩu nhưng cũng sử dụng các nguồn tài nguyên về đất và ô nhiễm về tài nguyên đất, nước, đa dạng sinh học ảnh hưởng đến độ che phủ rừng. Vì thế, chúng tôi quyết tâm trong 10 năm tới, thứ nhất là vẫn đảm bảo tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp khoảng từ 2,5-3% hằng năm để đóng góp vào tăng trưởng chung của nền kinh tế quốc dân. Thứ hai là đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu vẫn đảm bảo khoảng 5-6%. Thứ ba là đảm bảo an ninh lương thực, anh ninh dinh dưỡng, xóa đói giảm nghèo cho toàn bộ người dân Việt Nam. Đó cũng là mục tiêu vô cùng quan trọng.

Bên cạnh đó, giảm ô nhiễm đất, tăng cường sức khỏe cho đất, tăng cường bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng nước tiết kiệm. Thời gian vừa qua, thâm canh nông nghiệp cũng sử dụng nước tương đối lãng phí. Hiện nay biến đổi khí hậu xảy ra nên nước không còn là tài nguyên thừa thãi nữa.

Ngành nông nghiệp cũng đã thực hiện cam kết của mình, hiện nay phát thải của nông nghiệp khoảng 30%, tương đối cao, trong khi tiềm năng của ngành giảm tốt. Chúng tôi cũng có cam kết đến năm 2030 giảm 10% phát thải khí nhà kính từ nông nghiệp. Đến 2050, thực hiện đúng cam kết của Chính phủ là “Net Zero” phát thải trong nông nghiệp.

Hướng phát triển hiện nay trên thế giới là các nước đang đòi hỏi về ESG (Environment, Social, Governance) – các yếu tố liên quan đến phát triển bền vững và ảnh hưởng của doanh nghiệp đến cộng đồng, kể cả đối với các mặt hàng nhập khẩu vào nước họ, nên đây là một định hướng cần thiết và đảm bảo sự phát triển bền vững về kinh tế- xã hội và môi trường. Xin chuyên gia Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Đầu tư nước ngoài, chia sẻ kinh nghiệm của các nước về tăng trưởng xanh và đánh giá về các chính sách tăng trưởng xanh của Việt Nam!

Ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Đầu tư nước ngoài: Hiện nay, đối với các quốc gia phát triển, bao giờ người ta cũng đặt mục tiêu phát triển bền vững và Chiến lược tăng trưởng xanh luôn được chú trọng. Các quốc gia đã xây dựng Chiến lược phát triển xanh thường đều đạt được những thành công. Mỗi quốc gia có điều kiện, hoàn cảnh khác nhau nên kinh nghiệm của các nước thì các cơ quan nghiên cứu ở Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ đã nghiên cứu, học hỏi rất nhiều và đã thực hiện các việc đó. Nhưng tôi thấy có mấy vấn đề chúng ta cần phải thảo luận.

Thứ nhất, tất cả các quốc gia đặt vấn đề phát triển xanh nhưng phải đặt trong hoàn cảnh cụ thể của quốc gia đó để đưa ra các chính sách. Đây là yếu tố hết sức quan trọng. Hoàn cảnh cụ thể là gì, là trình độ phát triển của quốc gia đó, nguồn lực của quốc gia đó (nguồn lực về con người, nguồn lực về khoa học, nguồn lực về tự nhiên như gió, mặt trời… rồi các nguồn lực tổng lực khác).

Thứ hai, người ta cũng học hỏi được là khi xây dựng tăng trưởng xanh thì phải có chiến lược và lộ trình. Hiện nay, Việt Nam cũng đã có.

Thứ ba, hiện thực hóa các chiến lược, lộ trình đó bằng những chính sách cụ thể, kế hoạch cụ thể, tiêu chí cụ thể. Ví dụ, các nước xây dựng tăng trưởng xanh, chẳng hạn như về tạo ra năng lượng thì năng lượng đó phải tạo ít phát thải. Đây là thứ nhất. Thứ hai, trong quá trình tạo ra năng lượng đó, phải tiết kiệm tất cả chi phí và phải có các tiêu chuẩn về tiêu thụ năng lượng trong khâu sản xuất và khâu tiêu dùng. Hay ví dụ về nông nghiệp, khi sản xuất nông nghiệp thì không phát thải, phát thải ít, hạn chế nhưng sản xuất nông nghiệp, trồng rừng để hấp thụ phát thải cũng là vấn đề đặt ra trên bình diện như vậy. Vừa rồi Liên minh châu Âu không chấp nhận những sản phẩm nông nghiệp ở những quốc gia ảnh hưởng đến phát triển rừng tự nhiên. Đó là cái quốc gia nào cũng làm rất kỹ. Tôi vào một số doanh nghiệp nước ngoài cũng thấy như vậy. Thứ ba là chúng ta muốn học tập các quốc gia nước ngoài và kinh nghiệm nước ngoài thì nên nhìn vào các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tiên tiến trong phát triển xanh để có thể học hỏi.

Đối với Việt Nam, chúng ta còn khoảng cách rất xa giữa quyết tâm và thực hiện. Hiện nay, Nhà nước đã đặt ra quyết tâm về tăng trưởng xanh thế nhưng các bước thực hiện chưa cụ thể để đạt được những mục tiêu ngắn hạn, chưa nói đến mục tiêu dài hạn. Chúng ta đã cam kết trong COP26 là năm 2050 Việt Nam phát thải bằng 0. Thế thì lộ trình dài hạn đến năm 2050, trung hạn là đến năm bao nhiêu, ngắn hạn từng năm là như thế nào? Theo tôi, chúng ta phải xây dựng lộ trình cụ thể và chúng ta đạt được lộ trình đó thì mới có thể giải quyết được. Rất mừng trong thời gian vừa rồi, các nhà đầu tư nước ngoài đã đóng góp rất nhiều trong phát triển Việt Nam, trong đó có những hình mẫu phát triển xanh.

Chúng ta đã trải qua các giai đoạn rất khó khăn. Nếu tổng kết trước năm 2021 (lũy kế) thì theo báo cáo về các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, 5% là công nghệ cao, 15% là công nghệ lạc hậu, 8% là công nghệ trung bình. Đây là con số đáng báo động. Đấy là chỉ số lũy tiến từ thời chúng ta thu hút đầu tư nước ngoài bằng mọi giá và thậm chí chưa quan tâm nhiều đến môi trường; thu hút nước ngoài chỉ cần vốn, giải quyết lao động, chỉ cần có xuất khẩu… Nhưng rất mừng một số doanh nghiệp như Lego, Nestlé và rất nhiều các doanh nghiệp khác vào Việt Nam. Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chưa có số liệu cụ thể nhưng tôi tin rằng trong 3-4 năm gần đây, chỉ số đó thay đổi rất nhiều. Bây giờ, chúng ta có cái nhìn khác. Nhất là sau Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị, cách chúng ta xem xét về đầu tư nước ngoài, chọn lọc đầu tư nước ngoài, khuyến khích đầu tư nước ngoài và gần đây là thuế tối thiểu toàn cầu, là một cú hích để chúng ta thay đổi chiến lược về đầu tư nước ngoài.

Thưa ông Nguyễn Quang Vinh, với vị trí là Phó Chủ tịch VCCI, kiêm Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam, ông nghĩ như thế nào về những yếu tố mà ông Toàn vừa nêu? Được biết Hội đồng cũng có vai trò định hướng các doanh nghiệp phát huy tích cực hơn nữa trong việc thực hiện các chiến lược phát triển bền vững Việt Nam. Ông có đánh giá như thế nào về vai trò của doanh nghiệp Việt Nam trong thực hiện tăng trưởng xanh của quốc gia?

Ông Nguyễn Quang Vinh: Thứ nhất là vai trò của doanh nghiệp trong việc triển khai Chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn 2030; đồng thời triển khai các chiến lược quốc gia về ứng phó biến đổi khí hậu, về phát triển bền vững, là rất quan trọng. Ở đây, quan trọng là doanh nghiệp đã nhận thức được vấn đề này thì doanh nghiệp mới hợp tác với Chính phủ, các bộ, ngành và các cơ quan liên quan khác trong Chính phủ, các tổ chức phi chính phủ, các hiệp hội doanh nghiệp… để triển khai.

Thứ hai, với vấn đề tăng trưởng xanh, tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến trước đây đã nêu. Đó là việc chúng ta cần phải có lộ trình để triển khai tăng trưởng xanh. Ngày nay, trong bối cảnh khó lường mà chúng ta không đoán định được trước, việc triển khai chiến lược tăng trưởng xanh của chúng ta càng khó khăn hơn, nhất là chúng ta không phải nước giàu, chỉ là một nước đang phát triển. Như Thủ tướng đã cam kết, chúng ta cần phát triển tăng trưởng xanh. Tôi cho rằng đây là một cam kết hết sức có ý nghĩa và là một cú hích cho nền kinh tế của chúng ta phát triển. Chúng ta cũng không còn có sự lựa chọn nào khác ngoài việc đi theo con đường tăng trưởng xanh.

Thứ ba, tôi cho rằng đã đến lúc cộng đồng doanh nghiệp cần phải nhìn lại, soi mình vào những chiến lược, đặc biệt là chiến lược tăng trưởng xanh này, để định vị lại giá trị của mình, không chỉ là vai trò mà chính là doanh nghiệp tạo ra những giá trị gia tăng như thế nào trong việc triển khai chiến lược tăng trưởng xanh. Đây là lúc doanh nghiệp cần phải đưa ra những giá trị mới để đáp ứng được những nhu cầu mới, nhu cầu phát triển xanh và bền vững, phát triển bao trùm.

Chính vì nhận thức được vấn đề này, nên ngay từ đầu những năm 2010, VCCI và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam đã làm việc rất chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc tham khảo các ý kiến của hiệp hội doanh nghiệp ở 3 miền Bắc, Trung, Nam trong quá trình giúp Nhà nước, giúp Chính phủ xây dựng chiến lược tăng trưởng xanh. Đây là giai đoạn đầu.

Bên cạnh đó, không chỉ tham vấn doanh nghiệp, VCCI cùng Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam đã cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra rất nhiều nội dung trên cơ sở tham khảo những bài học tốt của các quốc gia đi trước. Bởi vì khi nói về tăng trưởng xanh là chúng ta hãy nhìn vào cuộc đua xanh đang diễn ra hết sức khốc liệt, tuy thầm lặng nhưng rất khốc liệt của các nước trên thế giới và của cả các nước trong khu vực. Chúng ta nhận thấy rằng, một cuộc đua xanh đã âm ỉ kéo dài 2-3 thập kỷ ở châu Á và châu Âu, mà ở châu Á nổi lên là Hàn Quốc, Nhật Bản cùng những nước khác. Đặc biệt là Trung Quốc, sau khi đã trả giá bằng những bài học rất đắt về tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá. Hiện nay Trung Quốc là nước đứng đầu thế giới về đầu tư vào tăng trưởng xanh, tài chính xanh, công nghệ xanh và nhiều nguồn khác nữa. Đây là một cuộc đua màu xanh. Và doanh nghiệp đóng một vai trò hết sức quan trọng.

Trở lại những năm gần đây, tôi thấy chúng ta “xanh” ở đây không chỉ là nói về doanh nghiệp, mà chúng ta có nói về khoa học công nghệ. Chúng ta phải đòi hỏi công nghệ cao nhất. Nếu cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, chúng ta chọn lọc, đưa ra những tiêu chí để họ đầu tư khoa học công nghệ tiên tiến nhất vào để giảm phát thải khí nhà kính. Điều này là thực hiện cam kết của Thủ tướng. Để nền kinh tế của chúng ta từ giờ đến năm 2050, giảm phát thải bằng 0, thì công nghệ đóng vai trò hết sức quan trọng.

Hiện nay Nestlé cùng với rất nhiều doanh nghiệp khác trong Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam đang là những doanh nghiệp tiên phong trong việc đưa ra các kế hoạch, ví dụ kế hoạch vận hành nhà máy sử dụng hoàn toàn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Rồi đưa ra rất nhiều mô hình kinh tế mới khác như mô hình kinh tế tuần hoàn (kinh tế tuần hoàn chính là tương lai). Bây giờ người ta nhìn vào một doanh nghiệp, một dự án đầu tư, là nhìn vào vấn đề ESG. Đó là những vấn đề về môi trường, xử lý vấn đề xã hội như thế nào, tạo công ăn việc làm ra sao, đóng góp vào an sinh xã hội ở mức nào, và đặc biệt là vấn đề quản trị doanh nghiệp bài bản và chuyên nghiệp hay không.

Theo như tôi vừa phân tích ở trên, đó chính là những soi chiếu về tăng trưởng xanh, tăng trưởng bền vững bao trùm cho các doanh nghiệp hiện nay khi các doanh nghiệp muốn tạo ra những giá trị mới cho xã hội.

Thưa ông Chris Hogg, Tập đoàn Nestlé là doanh nghiệp thực phẩm và đồ uống hàng đầu trên thế giới và đi tiên phong trong các hoạt động tạo giá trị chung cũng như phát triển bền vững. Ông có thể chia sẻ về mục tiêu và tầm nhìn cũng như cam kết của Tập đoàn đối với phát triển bền vững! Nestlé sẽ hiện thực hóa tầm nhìn và các cam kết này như thế nào?

Ông Chris Hogg – Phó Chủ tịch phụ trách phát triển Bền vững và Truyền thông Khu vực châu Á, châu Đại dương và châu Phi, Tập đoàn Nestlé: Tôi hoàn toàn nhất trí với quý vị là doanh nghiệp tư nhân có trách nhiệm tham gia của để thực hiện mục tiêu đó. Chúng tôi xin chia sẻ, mục tiêu của Nestlé là khai phá những tiềm năng của thực phẩm để tăng cường chất lượng cuộc sống của tất cả mọi người, không chỉ ngày hôm nay mà cả cho thế hệ ngày mai, những thế hệ của tương lai tạo nên sự khác biệt tốt đẹp cho tương lai. Để làm được những điều đó, tôi mong muốn đem lại những thực phẩm và đồ uống cho nhân dân trên toàn cầu, không chỉ cho những người có mức sống khá giả, mà còn bảo đảm nguồn dinh dưỡng phải chăng, vừa túi tiền cho mọi người. Đó là mục tiêu mà chúng tôi mong muốn để tạo nên sức khỏe cho hành tinh của chúng ta và để bảo đảm rằng quá trình phát triển xanh như vậy sẽ giúp cho tất cả mọi người được thụ hưởng thực phẩm bền vững cho sức khỏe. Ở đây nó bao hàm không chỉ là tăng trưởng xanh mà cả về an ninh lương thực để trong bối cảnh dân số thế giới ngày càng gia tăng, họ vẫn được bảo đảm nhu cầu liên quan đến dinh dưỡng.

Như chúng ta biết, thế giới này của chúng ta đã và đang gặp phải những tình huống khẩn cấp về mặt khí hậu và khi chúng ta đặt ra cho mình những mục tiêu như các bạn Việt Nam đã đặt ra là phát thải ròng bằng không thì chúng tôi cũng mong muốn trở thành một doanh nghiệp đạt phát thải bằng không. Chúng ta cũng biết, 2050 có thể là một khoảng thời gian xa nhưng trong thời gian từ nay đến đó, chúng ta cũng cần những lộ trình, cột mốc. Chẳng hạn, chúng tôi đặt mục tiêu năm 2025 thì sẽ giảm 20% phát thải ròng, đến 2030 giảm 50% và bằng không vào năm 2050. Đó cũng là một trong những vấn đề chúng tôi quan tâm.

Chúng tôi quan tâm đến cả việc tham gia, chung tay cùng chuỗi cung ứng của chúng tôi, cùng sự tham gia của 600.000 nhà nông trên khắp thế giới và những cấp độ khác nhau để cùng họ tạo nên tác động đối với quá trình sản xuất. Trong toàn bộ quy trình đó, chúng tôi khuyến khích, động viên họ áp dụng những công nghệ về nông nghiệp tái sinh và có những giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu phát thải carbon cũng như quá trình hấp thụ của khí quyển để tăng cường chất lượng của đất. Như vậy, chúng ta sẽ thúc đẩy tính bền vững trong toàn bộ quá trình sản xuất, trong quá trình tăng năng suất lao động và có những ưu tiên đối với vấn đề về sức khỏe, giúp cho nhà nông có thể tăng được năng suất, hiệu quả của họ nhưng đồng thời vẫn giảm thiểu sử dụng hóa chất trong sản xuất.

Chúng tôi cũng mong muốn giúp họ trở thành những doanh nhân, giúp họ có nguồn thu nhập ngày càng cao hơn, sử dụng khoa học công nghệ mới để tạo nên sự khác biệt. Đương nhiên chúng tôi cũng mong muốn trong hoạt động của mình, các nhà máy, hệ thống các trung tâm phân phối của mình chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo những sản phẩm từ sinh khối. Ví dụ, các nhà máy của chúng tôi với những sản phẩm từ nồi hơi, trong quá trình xử lý chất thải và sản xuất, trong quá trình tiếp cận hậu cần, những phương pháp để pha chế… làm sao giảm thiểu phát thải cacrbon.

Như vậy, trong một chuỗi đều có những yếu tố để chúng ta thấy, chẳng hạn đóng gói một cách bền vững. 95% các sản phẩm đóng gói của chúng tôi có thể tái chế trong tương lai – đến năm 2025, và chúng tôi cố gắng sẽ là 100%. Đó cũng là một điều rất quan trọng. Chúng tôi cũng giảm thiểu rác thải nhựa. Việc sử dụng nguồn nước chúng tôi cũng hết sức quan tâm.

Chúng ta có thể đưa ra một danh sách rất dài những điều chúng ta sẽ làm. Nhưng điều tôi tin tưởng chúng ta sẽ đạt được là chúng ta có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ Việt Nam, từ các đối tác của chúng tôi. Điều chúng tôi cảm nhận rất rõ ràng đó là mục tiêu vì lợi ích của Việt Nam, vì lợi ích của Nestlé cũng như những người cùng chí hướng.

Khi lắng nghe quý vị chia sẻ, chúng ta cũng thấy là hành trình tới sẽ còn có nhiều khó khăn, thách thức, nhưng chúng ta có sự quyết tâm từ phía các bạn Việt Nam. Các nhà máy của chúng tôi, chương trình NESCAFÉ Plan 2030 mà quý vị có đề cập cũng là mong muốn hợp tác với các bên như cùng trồng trọt, cùng tham gia với ngành hàng cà phê. Chúng ta nói nhiều về những thách thức nhưng chúng ta thấy là cũng có những tiềm năng và nhiều biện pháp để thực hiện.

Trước những chia sẻ của ông Chris Hogg, đại diện DN FDI, thưa đại diện Bộ KH&ĐT, ông có ý kiến gì không?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tôi rất cảm ơn cộng đồng doanh nghiệp, không chỉ DN nước ngoài và kể cả DN Việt Nam, trong thời gian qua đã chung tay cùng Chính phủ thực hiện mục tiêu, theo chúng tôi đánh giá là mục tiêu rất khó, nhưng không thể thay đổi, tất yếu chúng ta phải làm.

Có thể nói rằng, chúng ta nhận thức về tăng trưởng xanh không chỉ tại COP26. Ngay Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về hợp tác đầu tư nước ngoài có hiệu quả cũng đã chỉ ra rõ rằng, thu hút đầu tư nước ngoài thời gian tới cần thay đổi cách tiếp cận, từ việc thu hút sang việc hợp tác một cách có hiệu quả, tạo sự kết nối lan tỏa từ khu vực kinh tế nước ngoài với trong nước để đạt được mục tiêu phát triển bền vững và bao trùm. Và mục tiêu phát triển bền vững bao trùm bao gồm mục tiêu về tăng trưởng xanh.

Tôi đánh giá rất cao thời gian qua, các DN đầu tư nước ngoài cũng có những hoạt động chủ động của mình trong việc thay đổi cách thức sản xuất kinh doanh hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh. Qua đó đã hỗ trợ cũng như dẫn dắt doanh nghiệp trong nước trong quá trình thực hiện mục tiêu này. Chúng ta đều biết mục tiêu này là mục tiêu rất khó và chúng ta đã có lộ trình.

Tại Quyết định 1658 của Thủ tướng phê duyệt tăng trưởng xanh, chúng ta đã đưa ra lộ trình, nhằm 4 mục tiêu: Giảm phát thải khí nhà kính trên GDP, xanh hóa nền kinh tế, xanh hóa lối sống và tiêu dùng. Ta cố gắng huy động tất cả nguồn lực có thể để thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh này. Việc xanh hóa này đầu tiên phải đi từ nhận thức, chúng ta có nhận thức rồi, chúng ta triển khai như thế nào cho hiệu quả. Nếu chúng ta nhận thức sớm, thực hiện nhanh thì kết quả chúng ta đạt được rất tốt, phát triển toàn diện, đóng góp cho sự phát triển bền vững và bao trùm.

Có thể nói, Việt Nam đang được xem là hình mẫu thành công trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhờ thể chế và môi trường đầu tư ngày càng được hoàn thiện; nền tảng chính trị ổn định và tiềm năng tăng trưởng kinh tế khá cao. Tuy nhiên, mục tiêu tăng trưởng xanh là mục tiêu khó. Trên thực tế, số lượng doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào nước ta chưa nhiều.

Thưa ông, đâu là khó khăn, thách thức của doanh nghiệp FDI đang gặp phải?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Khó khăn đối với DN FDI xuất phát từ nhiều khía cạnh. Không chỉ khó khăn đối với DN FDI đâu mà còn khó khăn với DN trong nước. Tôi đánh giá là khó khăn với DN trong nước nhiều hơn. Những khó khăn này có phần liên quan đến trách nhiệm của Chính phủ trong việc tạo cơ chế chính sách, tạo môi trường khuyến khích, phát triển, nuôi dưỡng đầu tư sản xuất, kinh doanh phục vụ cho mục tiêu phát triển xanh.

 Đối với khó khăn này, trong suốt thời gian qua, Bộ KH&ĐT đã chủ động tham mưu trình Chính phủ cũng như phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để dần hoàn thiện khung khổ pháp lý phục vụ phát triển xanh. Hiện nay chúng ta đã có Chiến lược tăng trưởng xanh, có kế hoạch hành động đồng thời những nội dung này đã lồng ghép trong các quy hoạch chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương để thực hiện mục tiêu này. Nhưng điều đó là chưa đủ. Chính phủ sẽ cần tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, đảm bảo rằng khung khổ pháp lý thực sự thuận lợi, có tính khuyến khích. Trong đó, chúng ta cũng tìm ra cơ chế chính sách ưu đãi thực sự thiết thực, đúng và trúng để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thay đổi nhận thức và thực hiện một cách có hiệu quả trong việc sản xuất kinh doanh theo hướng xanh.

Về phía doanh nghiệp, xuất phát từ nội tại, có khó khăn, đặc biệt với các doanh nghiệp trong nước. Đầu tiên là tư duy. Tư duy của doanh nghiệp về việc đầu tư sản xuất kinh doanh theo hướng xanh cho đến bây giờ chưa trở thành nhận thức tự thân. Chúng ta cần phải thay đổi.

Hiện nay có một xu thế tôi nghĩ sẽ đóng vai trò chủ đạo. Đó là đầu tư ảnh hưởng. Ở đây không phải đầu tư mục đính chính là lợi ích kinh tế mà mang lại lợi ích tổng thể, kể cả về môi trường xã hội. Đối với doanh nghiệp và nhà đầu tư, kể cả doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, cái quan trọng đầu tiên là thay đổi nhận thức.

Thứ hai là khó khăn liên quan đến nguồn lực và công nghệ. Cái này các doanh nghiệp nước ngoài có lợi thế. Khi làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài, chúng tôi biết rằng các doanh nghiệp nước ngoài có nhu cầu thực hiện sản xuất xanh, đó là một yêu cầu theo đúng tiêu chuẩn liên quan ESG. Đó là yêu cầu của các nền kinh tế phát triển, như EU, Hoa Kỳ. Đáp ứng những yêu cầu đó thì các sản phẩm của mình mới tiếp cận được thị trường. Và các doanh nghiệp nước ngoài với những yêu cầu đó sẽ có những thay đổi trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Các doanh nghiệp nước ngoài sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước để dần thay đổi cách tiếp cận kinh doanh, đáp ứng các yêu cầu tiêu chuẩn đặt ra.

Thứ ba, khó khăn đối với các doanh nghiệp là nguồn nhân lực. Cho đến giờ chúng ta vẫn đánh giá nguồn nhân lực bao giờ cũng đóng vai trò là trung tâm, chủ thể, động lực của sự phát triển, không chỉ của các quốc gia mà kể cả các doanh nghiệp. Chúng ta cần phải đào tạo ra nguồn nhân lực thực sự chất lượng cao, đặc biệt có tư duy nhận thức trong việc thực hiện sản xuất kinh doanh theo hướng xanh.

Nếu giải quyết được tất cả vấn đề đó, các khó khăn của doanh nghiệp sẽ được giải tỏa. Tôi tin rằng, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp trong nước trong việc đóng góp cho thành công của mục tiêu tăng trưởng xanh mà chúng ta có thể đạt được. Mặc dù đó là cam kết hết sức tham vọng và khó nhưng chắc chắn chúng ta sẽ làm được: Đến năm 2050 chúng ta trung hòa carbon theo đúng như cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại COP26.

Quyết định số 1393 của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt Chiến lược Tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 – 2020 và tầm nhìn 2050” chỉ ra hai nhiệm vụ liên quan đến tiêu dùng xanh là xanh hóa sản xuất và xanh hóa tiêu dùng. Chuyển đổi mô hình tiêu dùng theo hướng xanh và bền vững đã trở thành đường lối, quan điểm, chính sách xuyên suốt của Đảng và Nhà nước và là một nội dung căn bản của mục tiêu phát triển ở Việt Nam hiện nay. Vậy, theo ông đâu là những thời cơ, thách thức đối với doanh nghiệp trước xu thế tiêu dùng xanh?

Ông Nguyễn Quang Vinh: Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến anh Tuấn nêu ra. Tôi chỉ bổ sung một chút: đây là thách thức chung và là thách thức mới nên các doanh nghiệp phải hết sức sáng tạo, đổi mới trong công việc kinh doanh của mình. Theo thống kê của Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững, mỗi năm kinh tế tuần hoàn tạo ra khoảng 4-5 nghìn tỷ đô và tạo ra rất nhiều công ăn việc làm mới thông qua các mô hình kinh doanh mới

Làm thế nào để các doanh nghiệp Việt Nam và và các DN FDI đang hoạt động ở Việt Nam chớp được cơ hội này? Thứ nhất là nhận thức của các DN, đặc biệt là của các DN vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ, về phát triển bền vững nói chung, về tăng trưởng xanh và những vấn đề về kinh doanh có trách nhiệm… là rất thấp.

Là người hỗ trợ DN làm về phát triển bền vững từ 20 năm nay, tôi nhận thấy nếu so sánh thì rõ ràng nhận thức của DN và cả các cơ quan Chính phủ về vấn đề cần thiết phải theo đuổi đường lối phát triển bền vững và tăng trưởng tăng trưởng xanh thay đổi rất nhiều, từ nhận thức đến hành động. Nhận thức của các DN gần đây đã cải thiện và thay đổi đáng kể, kể cả các các DN đầu tư nước ngoài cũng phải chú trọng. Các DN nước ngoài đầu tư vào Việt Nam cũng không hẳn toàn bộ là các tập đoàn lớn, đôi khi là những DN vừa phải thôi nên nếu họ thấy rằng nếu chúng ta không cam kết về những tiêu chuẩn công nghệ, kỹ thuật thì họ sẽ mua công nghệ rẻ. Cái đó rất quan trọng.

Một điểm nữa khó khăn cho DN chính là nguồn tài chính xanh. Nguồn lực ở đây ngoài nguồn lực con người, còn tài lực nữa. Chúng ta đang đứng trước cơ hội được hỗ trợ của cộng đồng quốc tế về tài chính xanh, chúng ta phải có những DN xanh.

Hiện tại Bộ TN&MT cùng Bộ KH&ĐT và các bộ, ngành liên quan đang phối hợp để đưa ra quy định về thế nào là DN xanh để đáp ứng được những khoản tài chính xanh, đầu tư xanh cho DN. Đó vừa là cơ hội, vừa là thách thức.

Điểm quan trọng nữa là hành lang pháp lý. Từ trước đến nay, tôi thấy là Bộ KH&ĐT, Bộ TN&MT và các bộ ngành luôn cố gắng đưa ra các chương trình rất rõ ràng, hành động rõ ràng rồi đưa ra lộ trình rõ ràng. Nhưng tôi nghĩ cần phải cải thiện nhiều hơn nữa, chuyển động nhanh hơn nữa để có thể nắm bắt được, tạo cơ hội cho các DN trong bối cảnh mới này.

Vai trò của các DN đầu tư nước ngoài, nhất là những tập đoàn lớn, tập đoàn đa quốc gia đầu tư trong lĩnh vực sản xuất xanh, tiêu dùng xanh, bền vững là hết sức quan trọng vì họ đóng vai trò dẫn dắt và quản trị vấn đề này, thông qua chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng.

Nestlé không hoạt động một mình ở đây mà hoạt động với bà con nông dân thông qua dự án nông nghiệp tái sinh. Tôi đã có dịp đến thăm dự án này, đây là mô hình rất tốt. Ngoài ra các DN lớn khác như Samsung chẳng hạn, họ cũng làm việc với độ khoảng 300 nhà cung ứng ở Việt Nam. Thông qua vai trò dẫn dắt của các nhà đầu tư nước ngoài lớn sẽ có thể lan tỏa các thông điệp về kinh doanh xanh, kinh doanh bền vững, kinh doanh có trách nhiệm với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Tôi nghĩ rằng cơ hội song trùng với thách thức nhưng nếu chúng ta muốn vượt qua những thách thức đó thì chúng ta có thể những DN lớn, những DN trụ lại sẽ chớp được cơ hội. Đó chính là tạo ra những giá trị mới, nắm bắt được thị trường mới. Tôi lấy ví dụ là kinh tế tuần hoàn, rất nhiều cơ hội.

Được biết nông nghiệp tái sinh (NNTS) là một trong các cách tiếp cận hướng đến phát triển nông nghiệp theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững. bên cạnh đó NNTS cũng là 1 cách tiếp cận nhằm giúp Nestle đạt được mục tiêu đưa phát thài ròng bằng 0 vào 2050. Ông có thể giới thiệu đôi nét về mô hình nông nghiệp tái sinh, việc áp dụng mô hình này tại VN cũng như các kết quả đạt được?

Ông Chris Hogg: Tôi rất hân hạnh có dịp chia sẻ vấn đề này. Đầu tiên tôi muốn bày tỏ đồng tình 100% với quý vị khi nói về những khung khổ trong đó hoài bão của khu vực tư nhân cũng như hoài bão của Chính phủ đã có sự gắn kết rất chặt chẽ với nhau và qua đó tạo nên một khung khổ để thúc đẩy tăng trưởng xanh, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động đầu tư để đảm bảo rằng chúng ta sẽ tạo nên sự khác biệt.

Chúng ta đã nói về nông nghiệp tái sinh. Vậy hàm ý, nội hàm của nó là gì? Chẳng hạn như tôi phụ trách ở mảng bền vững cho các vùng châu lục như châu Á, châu Đại Dương, châu Phi, khi nói về tính bền vững thì chúng tôi đã thực hiện một số công việc và chúng tôi cũng xác định rằng chúng ta đã và đang sử dụng những nguồn lực, tài nguyên của hành tinh này một cách chưa thực sự bền vững.

Chúng ta đặt ra những hoài bão về tính bền vững nhưng vẫn thực hiện như là hoạt động thường ngày. Chúng ta nghĩ xem, đến thời con cái chúng ta, cháu chắt chúng ta, những tài nguyên sẽ còn lại ở mức độ như thế nào? Vấn đề chuyển đổi từ hoạt động nông nghiệp thông thường sang tái sinh, chúng ta phải có hoài bão để qua đó thực hiện được những bước mạnh mẽ hơn và tạo nên động lực thúc đẩy những điều tốt đẹp nhất. Trong đó không chỉ là những khẩu hiệu, lời nói mà chúng ta phải làm việc chặt chẽ, chung tay cùng nhau. Chúng ta biết rằng nhà nông chính là trung tâm, quan trọng. Chúng tôi là doanh nghiệp nước ngoài không phải đến đây nói người ta phải làm điều này, điều kia mà chúng tôi phải lắng nghe họ, lắng nghe nhà nông Việt Nam và nắm bắt, tìm hiểu những thách thức của họ đã và đang gặp phải, qua đó cho họ thấy các cơ hội. Chúng tôi phải đáp ứng yêu cầu của họ, nắm bắt, tìm hiểu về những quan tâm của họ. Trăm nghe không bằng một thấy mà!

Chúng tôi có cách thức làm như thế này: Không phải thúc đẩy, thúc giục họ mà chúng tôi chứng minh cho họ thấy những giải pháp của mình để hệ thống canh tác của họ được lưu giữ và bảo tồn hệ sinh thái, sinh học.

Tất nhiên cũng phải đem lại lợi ích cho họ, đem lại lợi ích cho cộng đồng mới thu hút được sự tham gia của họ; chứ không phải nói khơi khơi rồi nhảy lên ô tô rời khỏi hiện trường. Chúng tôi thấy rằng khung khổ mà chúng ta đã chia sẻ, rồi những lời khuyên từ hoạt động nghiên cứu đem lại, đều rất quan trọng. Chúng tôi cũng đã có những hành động cụ thể như tặng, phân phối hơn 64 triệu cây cà phê giống chất lượng cao. Chúng tôi thấy cần phải làm thêm hoạt động nghiên cứu nhiều hơn nữa. Hy vọng rằng tất cả mọi người đều có sự thấu hiểu nhau, thống nhất với nhau. Chúng ta cần phải có thêm những nghiên cứu, tìm hiểu và chia sẻ tri thức, những kiến thức để đảm bảo mọi việc đều thực hiện rõ ràng.

Ở đây đòi hỏi một cách tiếp cận đa bên với sự tham gia của tư nhân, thậm chí đối thủ cạnh tranh của chúng tôi, bên cung cấp phân phối của chúng tôi và các bên trong khu vực công. Chúng ta tạo nên một diễn đàn về các thực tiễn tốt trong nông nghiệp.

Thưa ông Đào Thế Anh, Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030; trong đó chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm gắn liền với phát triển nông nghiệp sinh thái, nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng chống chịu trước các cú sốc, góp phần nâng cao uy tín và xây dựng thương hiệu sản phẩm nông nghiệp Việt Nam trên toàn cầu. Ông có thể chia sẻ những ưu tiên của ngành nông nghiệp thực hiện kế hoạch này được không?

Ông Đào Thế Anh: Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030 mới được ban hành vào cuối tháng 3 vừa qua. Tôi muốn giải thích tại sao đã có kế hoạch tăng trưởng xanh mà lại có kế hoạch hành động về hệ thống lương thực, thực phẩm chuyển đổi. Chúng ta đã nghe đến từ “chuyển đổi” do ông Chris Hogg vừa giới thiệu thì có thể nói ngành nông nghiệp cũng như thực phẩm, không chỉ liên quan đến ngành nông nghiệp, mà cần phải có sự phối hợp của liên ngành, liên bộ. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phụ trách sản xuất, Bộ Công Thương sẽ là phân phối và chế biến. Như hoạt động của Nestlé sẽ liên quan ít nhất đến 2 bộ. Đó là còn chưa kể đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Y tế… Như vậy việc phối hợp liên ngành là hết sức cần thiết, để bảo đảm cho việc phát triển bền vững. Ngoài ra, còn vấn đề việc phối hợp giữa chính sách của Chính phủ với doanh nghiệp và bà con nông dân khi thực hiện có đồng bộ hay không.

Nhận thức được vấn đề này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã cùng với Bộ Y tế đề xuất với Chính phủ cần có kế hoạch hành động chung. Theo như lời kêu gọi của Liên Hợp Quốc vào năm 2021 thì đấy chính là lộ trình của các quốc gia nhằm bảo đảm cho lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm nói chung đạt được mục tiêu về tăng trưởng bền vững và xanh vào năm 2030.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thấy vấn đề tăng cường năng lực rất quan trọng. Tôi cảm ơn Nestlé là một trong những doanh nghiệp FDI đi đầu thấm nhuần tư tưởng phát triển xanh và bền vững. Nestlé đã mang tư tưởng này đến Việt Nam. Tôi cho rằng đây là hình mẫu mà chúng ta có thể học tập, chia sẻ kinh nghiệm và phát triển tiếp. Viện Khoa học nông nghiệp Tây Nguyên đóng ở Đắk Nông hợp tác rất chặt chẽ với Nestlé trong việc nghiên cứu và sản xuất giống và các quy trình về canh tác bền vững, nhân giống, tập huấn cho bà con nông dân theo hướng nông nghiệp tái sinh.

Có thể nói, trong kế hoạch chuyển đổi lương thực, thực phẩm, về mặt sản xuất, chúng tôi cam kết định hướng chuyển đổi sang nông nghiệp sinh thái. Nông nghiệp sinh thái là tên gọi chung bao gồm nhiều trường phải kỹ thuật khác nhau, trong đó có nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp nông lâm kết hợp, nông nghiệp bảo tồn và cả nông nghiệp tái sinh, như của Nestlé đang phổ biến.

Một điều quan trọng nữa là nông nghiệp hiện nay không chỉ định vị trên thị trường (vì nông nghiệp của chúng ta là nông nghiệp xuất khẩu, xu hướng xuất khẩu vẫn đang tăng) nhưng nếu chúng ta không đạt được các tiêu chuẩn của quốc tế ngày càng chặt chẽ về vấn đề trách nhiệm xã hội, về an toàn thực phẩm, phát thải khí nhà kính thì chúng ta sẽ không bảo đảm được tăng trưởng xuất khẩu nông sản theo mục tiêu của Chính phủ.

Nhìn được vấn đề này, tôi cho rằng Nestlé đã có tầm nhìn xa.

Đối với nông nghiệp, tôi cho rằng, ngoài vấn đề xuất khẩu thì còn phải cung ứng khẩu phần ăn và dinh dưỡng cho thị trường nội địa. Đây cũng là một thách thức. Hiện nay chúng ta đang thực hiện mục tiêu xuất khẩu nhiều nông sản như vậy, mặc dù có dư thừa nhưng mục tiêu về dinh dưỡng của chúng ta vẫn chưa đạt, vẫn còn nhiều vùng khó khăn. Do đó Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng với Bộ Y tế cần hợp tác với nhau để có hướng phát triển chung trong vấn đề này. Mô hình của Nestlé chính là sự đóng góp rất tốt.

Tôi cho rằng, sắp tới Chính phủ sẽ giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là đại diện trưởng nhóm về hệ thống lương thực, thực phẩm, tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Nestlé để mở rộng kinh nghiệm của Nestlé với các doanh nghiệp khác. Chúng tôi đánh giá cao sự đóng góp của Nestlé trong sự phát triển chiến lược chung của Việt Nam.

Từ đầu chương trình tới giờ chúng ta đã trao đổi, khẳng định vai trò của doanh nghiệp trong tăng trưởng xanh. Chúng ta nói về những khó khăn, thách thức, cơ hội và chúng ta cũng nói đến những kế hoạch, hành động cụ thể. Vậy giải pháp trong thời gian tới thì sao?

Thưa chuyên gia kinh tế Nguyễn Văn Toàn, theo ông, cần có giải pháp như thế nào để khuyến khích hơn nữa doanh nghiệp FDI tiếp tục đầu tư vào các sáng kiến về tăng trưởng xanh của Việt Nam?

Ông Nguyễn Văn Toàn: Theo tôi, về FDI, đóng góp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về tư vấn chính sách và một số bộ rất tốt nên hệ thống chính sách về FDI của chúng ta hiện rất tốt. Thông qua hệ thống chính sách đó, chúng ta cũng điều hành được và môi trường đầu tư của Việt Nam đã phát triển tương đối tốt trong thời gian vừa qua. Đương nhiên chúng ta đang gặp một số thách thức trong thu hút FDI chất lượng cao. Tại sao số lượng FDI rất cao nhưng những tập đoàn đa quốc gia, tập đoàn công nghệ cao vào Việt Nam chưa nhiều?

Lý do thứ nhất là hấp thụ công nghệ cao của Việt Nam. Hiện nay môi trường đầu tư của chúng ta có vẻ chưa ổn. Chưa ổn ở chỗ? Ngoài vấn đề anh Tuấn nói về nguồn nhân lực, môi trường đầu tư… tôi thấy có điều hết sức quan trọng, cũng là cái yếu của FDI trong thời gian vừa rồi, là hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp FDI rất lỏng lẻo, chưa hiệu quả. Điều này đem bất lợi cho Việt Nam rất nhiều là chúng ta không tham gia được vào chuỗi giá trị cho người Việt Nam chúng ta được hưởng lợi từ đó. Chúng ta không học tập được công nghệ cao, công nghệ nguồn từ các quốc gia phát triển vào Việt Nam và có rất nhiều hệ lụy khác. Nguồn nhân lực của chúng ta cũng không được nâng lên khi chúng ta hợp tác chưa tốt. Song song với việc thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao thì chúng ta phải xây dựng các doanh nghiệp Việt Nam để bắt tay với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài theo những hình thức khác nhau như liên doanh. Trước đây liên doanh rất nhiều, bây giờ liên doanh rất ít, chứng tỏ đáp ứng của doanh nghiệp Việt Nam với đầu tư nước ngoài có vẻ không cân bằng.

Thứ hai, cung cấp các nguồn nguyên liệu bán thành phẩm, các sản phẩm hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Ví dụ như Samsung, họ rất tích cực hỗ trợ Việt Nam trong việc làm công nghiệp hỗ trợ nhưng chúng ta vẫn ở phân khúc công nghệ thấp, chúng ta chưa tham gia cung cấp cho Samsung những sản phẩm công nghệ cao trong sản phẩm cuối cùng của Samsung xuất khẩu. Đây là điều chúng ta phải làm, phải nâng tầm doanh nghiệp Việt để chúng ta bắt tay với doanh nghiệp FDI một cách bình đẳng và hai bên cùng có lợi. Chúng ta nên học bài học của Trung Quốc, Trung Quốc làm điều đó rất tốt nên khi FDI vào, họ tận dụng những cơ hội của FDI để phát triển nội địa rất tốt.

Về vấn đề tăng trưởng xanh, chúng ta có hai việc trong thời gian tới phải làm rất triệt để. Muốn tăng trưởng xanh thì phải giải quyết tăng trưởng xanh từ khâu sản xuất, lưu thông và tiêu dùng và cuối cùng là hậu tiêu dùng. Chúng ta phải làm đồng bộ tất cả thì xã hội mới tăng trưởng xanh được, nếu chúng ta chỉ làm một khâu thì sẽ đứt gãy chuỗi. Cả chuỗi phải xuyên suốt thì mới có kinh tế tuần hoàn, mới có việc xử lý các vấn đề chung. Ở đây lại quay lại câu chuyện hành động quốc gia, Chính phủ đã có những chính sách rất tốt, nhưng vấn đề là vận hành. Chúng ta phải có kế hoạch vận hành từ tỉnh, huyện, xã và kế hoạch vận hành từ doanh nghiệp. Ví dụ Nestlé đặt mục tiêu 2025 phát thải bằng không. Rõ ràng chúng ta muốn 2050 phát thải bằng không thì tất cả doanh nghiệp cũng phải có mục tiêu như vậy, chứ không phải chỉ có mục tiêu quốc gia, mục tiêu chung chung mà không phải mục tiêu của doanh nghiệp. Tất cả huyện, xã cũng phải có mục tiêu như vậy, như xử lý rác thải thế nào, tuần hoàn như thế nào…

Đầu năm 2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất. Tất cả hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam cũng như hàng hóa Việt Nam sản xuất ra phải chịu trách nhiệm đến cùng về bao bì, chất thải. Ví dụ, một chai nước, nhà sản xuất không chỉ chịu trách nhiệm về chai nhựa mà cả giấy nylon dán chai nhà sản xuất cũng phải bảo đảm.

Có nhiều cách khác nhau, doanh nghiệp phải tự thu hồi ít nhất 20%. Cách thứ hai, doanh nghiệp nếu không muốn làm hay không có năng lực làm thì đóng quỹ. Vấn đề đặt ra là Chính phủ xử lý quỹ như thế nào, vì chúng ta thấy các quỹ của Việt Nam hiện nay hoạt động chưa hiệu quả. Tất cả những việc đó chúng ta phải làm hết sức đồng bộ.

Hiện nay đang có chương trình rà soát toàn bộ văn bản pháp luật của Việt Nam để thực hành kinh doanh có trách nhiệm. Chương trình này tôi cũng là thành viên trong ban soạn thảo và VCCI cũng có thành viên tham gia. Ở đây, doanh nghiệp thực hành kinh doanh không phải là trách nhiệm xã hội nữa mà nâng tầm trách nhiệm xã hội lên thành thực hành kinh doanh có trách nhiệm. Rà soát toàn bộ văn bản pháp luật, những cái gì không phù hợp với thực hành kinh doanh có trách nhiệm thì chúng ta phải sửa và sẽ phải sửa hàng loạt văn bản pháp luật để phù hợp hơn, đồng bộ hơn và dễ thực thi hơn. Chương trình đó Bộ Tư pháp đang chủ trì và sẽ trình Chính phủ trong cuối năm nay và bắt đầu triển khai. Việc này hết sức quan trọng và cần thiết. Cốt lõi của vấn đề này là tất cả doanh nghiệp khi kinh doanh phải đưa tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, giá trị về quyền con người, bảo vệ quyền lợi của người lao động cũng như bảo vệ quyền của cộng đồng, kể cả người tiêu dùng, là giá trị cốt lõi của doanh nghiệp chứ không phải là giá trị gia tăng.

Khi tôi vào Nestlé, tôi thấy doanh nghiệp đã đưa vấn đề đó làm giá trị cốt lõi. Nestlé có hẳn ủy ban phát triển bền vững, gồm toàn cán bộ rất cao cấp ở trong công ty. Đây là điều mà tôi thấy các doanh nghiệp khác, không chỉ doanh nghiệp FDI mà cả doanh nghiệp Việt Nam, nên học tập theo để chúng ta có thể phát triển bền vững từ doanh nghiệp, từ những tế bào nhỏ nhất của xã hội.

Ông Nguyễn Quang Vinh: Tôi nghĩ rằng đã đến lúc các doanh nghiệp phải chuyển đổi tư duy. Thông qua ý kiến của các khách mời tham gia tọa đàm hôm nay, thì chuyển đổi tư duy xanh là cực kỳ quan trọng. Chúng ta có thể nói là nâng cao nhận thức, nhưng chưa đủ. Chúng ta phải chuyển đổi tư duy từ kinh doanh truyền thống vị lợi nhuận sang kinh doanh bao trùm hơn, bền vững hơn. Kinh doanh tạo ra những giá trị mới không chỉ về kinh tế, mà kinh doanh còn tạo ra những giá trị nhân bản về mặt xã hội và kinh doanh gắn với bảo vệ môi trường. Đó chính là những giá trị mới trong trong thế kỷ XXI này. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ, kể cả các doanh nghiệp lớn của Việt Nam, cần theo đuổi.

Thứ hai, ngày nay người ta nói nhiều đến kinh doanh có trách nhiệm. Vấn đề về thực hành kinh doanh có trách nhiệm là hết sức quan trọng, trong tất cả các ngành, trong chiến lược tăng trưởng xanh của chúng ta, một trong những nội hàm cực kỳ quan trọng là xanh hóa các ngành công nghiệp và sản xuất. Chúng ta xanh hóa sản xuất, có rất nhiều ngành sản xuất khác nhau, ngành logistics cũng đang là một trong những ngành nóng, ngành dịch vụ nữa.

Trong thời gian qua, được phép của Chính phủ, VCCI cũng đã phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đưa ra Bộ Chỉ số doanh nghiệp bền vững. Chúng tôi phải mất 3 năm phối hợp với các bộ ngành, các chuyên gia trong nước và nước ngoài để đưa ra Bộ Chỉ số này. Đây là Bộ Chỉ số đầu tiên ở Việt Nam để đo lường tính bền vững của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể soi vào đó để thấy mức độ bền vững của mình trong lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường như thế nào. Điều này, rất tình cờ, gần như trùng lặp với nội hàm những từ mới mà chúng ta đang gọi, mang tính chất xu hướng, đương đại… về môi trường, xã hội, quản trị. Có thể nói 80-90% nội dung của Bộ Chỉ số trùng như vậy. Tất cả là xu thế của doanh nghiệp Việt Nam nói chung và kể cả các doanh nghiệp trên thế giới nếu các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững, muốn nâng cao năng lực cạnh tranh, nâng cao năng suất của mình, muốn trở thành công dân tốt của xã hội.

Quay trở lại câu ban đầu là vai trò của doanh nghiệp trong xã hội, trong sự phát triển nói chung và trong phát triển kinh tế nói riêng, là cực kỳ quan trọng. Doanh nghiệp không thể phát triển bền vững khi doanh nghiệp đó không đóng góp vào sự phát triển bền vững cho xã hội. Kinh doanh theo kiểu truyền thống, vị lợi nhuận đã không còn là sự lựa chọn tối ưu nữa. Các doanh nghiệp ngày nay cần phải kinh doanh để phù hợp với xu thế, đáp ứng được nhu cầu phát triển mới của xã hội.

Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư, xin ông cho biết Chính phủ sẽ có cơ chế như thế nào để khuyến khích, tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp FDI trong đầu tư tăng trưởng xanh?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Có thể nói đây là thời điểm hết sức thách thức, nhưng cũng là thời điểm có cơ hội, bởi vì chưa lúc nào chúng ta thấy có sự gắn kết, chung tay, đồng lòng đến như vậy giữa Chính phủ, các bộ, ngành với cộng đồng doanh nghiệp, doanh nghiệp FDI cũng như doanh nghiệp Việt Nam, trong thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh.

Tháng trước, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam và lần đầu tiên chúng ta đưa chủ đề tăng trưởng xanh vào Diễn đàn. Cụ thể là cộng đồng doanh nghiệp chung tay cùng Chính phủ thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh. Tại đây, Chính phủ đã rất vui mừng vì một trong những điều quan trọng có thể giúp không chỉ thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh mà tất cả mục tiêu về phát triển kinh tế xã hội, đó là: Niềm tin của nhà đầu tư đối với Chính phủ, với những những quyết sách của Chính phủ ngày càng được tăng lên, ngày càng được củng cố hơn. Đó chính là lợi thế, động lực để giúp Chính phủ có thể tiếp tục thực hiện những chính sách của mình.

Quay trở lại, làm thế nào để có thể khuyến khích doanh nghiệp tiếp tục thực hiện những sáng kiến và tăng trưởng xanh? Điều này đòi hỏi phải có sự chung tay của toàn bộ chủ thể trong quá trình thực hiện.

Thứ nhất, từ phía Chính phủ, Chính phủ sẽ tiếp tục mục tiêu không ngừng hoàn thiện hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi tối đa, minh bạch tối đa để hỗ trợ các nhà đầu tư, cộng đồng doanh nghiệp triển khai các hoạt động sản xuất kinh doanh thực sự hiệu quả, trong đó có những hoạt động về đầu tư xanh như phục vụ cho phát triển kinh tế xanh. Đặc biệt, sẽ giảm thiểu hết mức các điều kiện về đầu tư kinh doanh cũng như các thủ tục hành chính. Đây được coi là một trong những giải pháp cơ bản và trọng yếu để giúp tiếp tục củng cố niềm tin của nhà đầu tư đối với việc thực hiện hoạt động sản xuất đầu tư kinh doanh.

Thứ hai, nghiên cứu những chính sách để hỗ trợ cho doanh nghiệp một cách thích đáng, đúng, thực chất đối với những vấn đề doanh nghiệp cần, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi cách thức hoạt động sản xuất kinh doanh của mình theo hướng xanh. Hiện nay, Chính phủ đang nghiên cứu những chính sách để ứng phó với tác động của thuế tối thiểu toàn cầu. Tôi nghĩ rằng việc đưa ra những cơ chế hỗ trợ ưu đãi mới, khai thác những lợi thế cạnh tranh mới thay vì thuế cũng chính là một trong những giải pháp để hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi cách thức đầu tư kinh doanh theo hướng xanh hóa.

Thứ ba, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận những thị trường có tiềm năng, ví dụ như thị trường năng lượng, công nghệ thông tin. Cho đến nay, phải khẳng định rằng, chúng ta chỉ có thể thực hiện được chiến lược tăng trưởng xanh nếu chúng ta phát triển đồng thời với việc phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tất cả điều này sẽ làm cho nền kinh tế phát triển một cách bền vững và bao trùm. Hiện nay chúng ta đang nổi lên các hình thức: Phát triển kinh tế xanh, phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và đặc biệt phát triển kinh tế tri thức, lấy con người làm động lực, chủ thể và mục tiêu của phát triển.

Đồng thời, để hỗ trợ cho các doanh nghiệp, chúng tôi cũng sẽ cùng Bộ Tài chính nghiên cứu những cơ chế, chính sách để làm sao giúp các doanh nghiệp có thể tiếp cận các nguồn tài chính xanh, ví dụ như tín dụng xanh, trái phiếu xanh. Như anh Vinh VCCI cũng đã nói, để làm được những điều đó chúng ta phải có được những bộ tiêu chuẩn để đánh giá thế nào là doanh nghiệp xanh, trên cơ sở đó chúng ta mới có thể đưa ra những sự lựa chọn để tiếp cận những nguồn tài chính xanh. Đồng thời, Chính phủ tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước, đặc biệt là việc hỗ trợ cho các doanh nghiệp.

Về phía các bộ ngành, đặc biệt là các địa phương, quan trọng đầu tiên là thay đổi về tư duy nhận thức, coi tăng trưởng xanh là một yêu cầu tự thân, không thể thay thế được. Trên cơ sở đó đưa tất cả những nội dung liên quan đến tăng trưởng xanh vào trong các chiến lược quy hoạch, kế hoạch của mình, từ ngành cho đến lãnh thổ, để làm sao tất cả hoạt động đều có sự chuyển đổi theo hướng xanh hóa.

Đồng thời, điều quan trọng hơn là từ phía doanhh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng phải đồng hành cùng Chính phủ, cùng các bộ ngành, địa phương. Ở đây, chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của các doanh nghiệp FDI bởi dù sao các doanh nghiệp FDI cũng là các doanh nghiệp đi trước, có rất nhiều tiềm năng, thế mạnh, đặc biệt có nhận thức sớm hơn về việc cần phải xanh hóa trong quá trình sản xuất đầu tư kinh doanh. Do đó, các doanh nghiệp FDI sẽ hỗ trợ, hợp tác một cách hiệu quả với các doanh nghiệp Việt Nam trong việc thay đổi cách thức đầu tư kinh doanh của mình, làm thế nào để chúng ta thay vì vị lợi nhuận thành vị xã hội, vì những điều mang lại lợi ích bao trùm hơn không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho cộng đồng, xã hội.

Những giải pháp để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào các sáng kiến xanh rất cần thiết, nhưng quan trọng hơn, tôi nghĩ rằng, hiện nay tự bản thân các doanh nghiệp cũng đang thay đổi dần dần nhận thức và thấy rằng việc chuyển đổi xanh của mình là yêu cầu tất yếu phải làm. Do vậy, trong tương lai, điều mà Chính phủ và các bộ ngành, địa phương cần làm là tạo điều kiện để các doanh nghiệp có thể triển khai thực hiện các hoạt động sản xuất đầu tư xanh chứ không phải khuyến khích các doanh nghiệp nữa bởi vì các doanh nghiệp đã tự nhận thức được điều đó rồi. Chính phủ tạo bệ đỡ duy trì để hỗ trợ doanh nghiệp triển khai hoạt động một cách hiệu quả và đóng góp tốt hơn vào sự phát triển kinh tế bền vững, bao trùm của đất nước.

Cuối cùng, tôi chỉ muốn nhấn mạnh lại, chúng ta đã làm được những việc rất khó. Đó là chúng ta xây dựng được chiến lược, chúng ta đặt ra mục tiêu, chúng ta có kế hoạch hành động, nhưng quan trọng nhất chúng ta cần làm là triển khai cho tốt. Tất cả mục tiêu, lộ trình sẽ không còn ý nghĩa nếu chúng ta không bắt tay ngay từ bây giờ để thực hiện. Quan trọng nhất là chúng ta cần thay đổi tư duy, chúng ta cần có một tư duy xanh. Có như thế chúng ta mới thực hiện được một cách có hiệu quả chiến lược tăng trưởng xanh và xa hơn nữa là phát triển bền vững, bao trùm.

Còn phía đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, để thúc đẩy nông nghiệp xanh theo ông cần những giải pháp nào?

Ông Đào Thế Anh: Như Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nói, những chính sách chung, định hướng chung của Chính phủ là cần thiết cho ngành nông nghiệp.

Chúng ta cũng có đầy đủ kế hoạch hành động rồi, từ kế hoạch hành động tăng trưởng xanh, kế hoạch chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch có trách nhiệm và bền vững. Chúng tôi muốn nói thêm là: Đối tượng của ngành nông nghiệp ngoài những doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ còn có các hợp tác xã và nông dân. Vì thế, việc đầu tiên là cần có truyền thông để truyền bá tư duy về phát triển xanh, sản xuất nông nghiệp sinh thái, tiêu dùng bền vững đến từng địa phương, từng hộ nông dân ở các vùng miền. Đây là thách thức lớn. Chúng tôi hiện đang hợp tác với các cơ quan truyền thông mạnh mẽ; thứ hai là cải tổ bộ máy khuyến nông, phát triển khuyến nông cộng đồng để làm thế nào thông tin được.

Về phía cơ quan nghiên cứu, các trường đại học, cần phải tập trung vào vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để tạo ra công nghệ mang tính tiêu chuẩn về xanh, về sinh thái, tuần hoàn nhưng phải phù hợp với điều kiện, nhiều loại công nghệ khác nhau để phù hợp với các hộ nông dân. Chúng tôi đánh giá cao hợp tác, sáng kiến như của Nestlé đã tìm ra công nghệ phù hợp với điều kiện của nông dân nhỏ có thể làm được với chi phí tương đối thấp.

Chúng tôi cũng tích cực hợp tác với cơ quan nước ngoài, tổ chức nghiên cứu kêu gọi tài trợ nước ngoài và chia sẻ kinh nghiệm với quốc tế. Chúng ta không thể ngồi đợi tự nghiên cứu ra hết tất cả mọi vấn đề mà hợp tác để chia sẻ những kinh nghiệm tốt.

Ngay trong tuần này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được sự cho phép của Chính phủ đang chủ trì Hội nghị chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm toàn cầu trong vòng 4 ngày vừa qua và có hơn 300 đại biểu quốc tế đến Việt Nam. Việc này cũng thể hiện quyết tâm của ngành nông nghiệp, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, cùng với các ngành có liên quan quyết tâm thực hiện kế hoạch chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm.

Ngoài ra, trong vấn đề tài chính bên cạnh vấn đề tín dụng và bảo hiểm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nói rồi, ngành nông nghiệp hiện nay có rất nhiều tiềm năng trong việc đầu tư các vùng rừng, nông lâm kết hợp, tạo thành các bệ carbon, đóng vai trò rất quan trọng trong việc trung hòa carbon. Nếu như các ngành công nghiệp vẫn phát thải dương thì sẽ có những chỗ để hấp thụ carbon. Như thế mới có thể đảm bảo NetZero của Việt Nam, hay trung hòa carbon vào năm 2050.

Cái chính hiện nay để thúc đẩy vấn đề này, cần thúc đẩy vấn đề tiếp cận thị trường carbon, tín dụng phù hợp cho nông nghiệp nông thôn.

Câu hỏi cuối xin dành cho đại diện DN FDI là Nestle. Thưa ông Chris Hogg, trong tương lai, Nestle sẽ làm gì để tiếp tục đóng vai trò tiên phong trong các hoạt động phát triển bền vững và đóng góp cho sự phát triển xanh của Việt Nam?

Ông Chris Hogg: Từ những gì các vị chia sẻ, chúng ta thấy rõ ràng là sự thay đổi đã bắt nguồn từ thượng tầng. Sự tham gia của các bên cũng rất quan trọng và chúng tôi rất mong muốn được tham gia vào tiến trình đó.

Đồng thời chúng ta thấy đổi thay có ở tất cả các góc độ của doanh nghiệp. Chẳng hạn như tôi phụ trách ở mảng bền vững cho các vùng châu lục như châu Á, châu Phi, nhưng không chỉ riêng tôi mà tất cả các cá nhân trong doanh nghiệp của chúng tôi đều hướng đến và đóng góp cho điều đó. Chúng ta thấy rằng đây sẽ là di sản của thế hệ của chúng ta cho tương lai.

Tại Việt Nam, ngày hôm qua, chúng tôi đã đến thăm các dự án, có sự tham gia của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Tôi rất tự hào là các đồng nghiệp của chúng tôi đã chung tay cùng các bạn Việt Nam như vậy.

Đến các làng nghề, tôi cũng thấy được các dự án mà họ thực hiện để giúp đảm bảo rằng Việt Nam có thể xây dựng cả một hệ thống trong vấn đề tái chế, quản lý chất thải.

Chúng tôi cũng mong muốn tiếp tục có những hoạt động, chẳng hạn như Trách nhiệm Mở rộng của Nhà sản xuất (EPR). Đây cũng là hoạt động rất quan trọng. Đó là những cách thức rất phù hợp và đúng đắn mà chúng ta đã và đang thực hiện. Quý vị có thể trông cậy vào Nestle như một đối tác và chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành cùng quý vị trong chương trình nghị sự xanh tuyệt vời đó. Chúng tôi khát khao muốn làm được nhiều hơn nữa và chúng ta có những hoài bão như thế để bảo vệ, tái sinh, kết nối, lưu giữ ở Việt Nam cũng như trên khắp thế giới. Tất cả những người có mặt ở đây, trong hội trường này, trên đất nước Việt Nam, thưa các bạn Việt Nam, chúng tôi mong muốn rằng, chúng tôi là một phần trong tiến trình đó!

Thưa quý vị và các bạn, như ông Nguyễn Quang Vinh đại diện của VCCI đã chia sẻ từ đầu chương trình: Tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế xanh là một cuộc đua khốc liệt diễn ra âm thầm từ nhiều năm nay và có vẻ như cuộc đua này đang tăng tốc hơn nữa trong thời gian gần đây và trong thời gian tiếp theo nữa. Các vị khách mời của chúng ta đã chia sẻ về nhiều giải pháp để có thể thực hiện được tăng trưởng xanh tại Việt Nam. Cùng với sự chung tay đồng hành của Chính phủ, các bộ ngành và DN thì hy vọng rằng chúng ta sẽ đạt được những mục tiêu cam kết đề ra.

Một lần nữa xin trân trọng sự tham dự của các vị khách mời và sự theo dõi của quý vị và các bạn. Xin kính chào và hẹn gặp lại quý vị và các bạn trong các chương trình tiếp theo cùa Cổng TTĐT Chính phủ./.