GS.TSKH Nguyễn Mại trình bày báo cáo. Ảnh: PC
Ngày 16/4, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) tổ chức Lễ công bố Báo cáo Thường niên FDI năm 2024 chủ đề "Thu hút FDI vào công nghiệp bán dẫn, công nghệ tương lai, năng lượng sạch, khoa học và công nghệ, đào tạo đội ngũ lao động có kỹ năng".
Trình bày báo cáo, GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), Chủ biên báo cáo đánh giá, Việt Nam tiếp tục là một ngoại lệ tích cực trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giữa bối cảnh toàn cầu và khu vực nhiều biến động.
Cụ thể, FDI thực hiện tại Việt Nam đạt 22 tỷ USD trong năm 2023 và chạm mốc 25 tỷ USD trong năm 2024 – những con số ấn tượng cho thấy dòng vốn quốc tế vẫn tiếp tục tin tưởng và lựa chọn Việt Nam là điểm đến đầu tư dài hạn.
Theo đó, khu vực FDI đã và đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Những nỗ lực cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư và sự ổn định vĩ mô là nền tảng giúp Việt Nam thu hút dòng vốn chất lượng cao.
GS. Nguyễn Mại cho biết, Báo cáo thường niên năm nay đã chỉ rõ xu hướng đầu tư mới mà doanh nghiệp nước ngoài ngày càng quan tâm là các ngành công nghiệp chiến lược như: bán dẫn, năng lượng tái tạo, công nghệ cao và đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Cụ thể, các doanh nghiệp đến từ Đan Mạch, Pháp, Bỉ, Hàn Quốc và Đài Loan đánh giá cao tiềm năng điện gió ngoài khơi tại Việt Nam; Nhật Bản thể hiện sự quan tâm đặc biệt tới lĩnh vực năng lượng sạch; trong khi Hàn Quốc có kế hoạch đẩy mạnh đầu tư vào các ngành then chốt như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và năng lượng tái tạo.
Triển vọng cho dòng vốn ngoại năm 2025
Toàn cảnh lễ công bố báo cáo. Ảnh: PC
Dự báo về cơ hội thu hút FDI trong năm 2025, GS. Nguyễn Mại cho rằng, năm 2025 tình hình chính trị, kinh tế, thương mại và đầu tư thế giới biến động khó lường, tạo ra những thách thức đối với tăng trưởng kinh tế và thu hút FDI của Việt Nam.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn được xem là hình mẫu thành công trong thu hút FDI nhờ thể chế và môi trường kinh doanh ngày càng hoàn thiện, nền tảng chính trị ổn định và tiềm năng tăng trưởng kinh tế cao. Trong đó, những lĩnh vực tại Việt Nam đang có sức hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài đó là ngành công nghiệp bán dẫn, công nghệ tương lai, năng lượng sạch, khoa học và công nghệ...
Trên cơ sở đó, để "nâng chất" dòng vốn ngoại, nhằm đạt được mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số chiếm khoảng 30% GDP, Việt Nam cần tập trung vào một số nhóm yếu tố, bao gồm:
Tăng tỷ trọng đầu tư từ ngân sách nhà nước cho nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo, khuyến khích doanh nghiệp thành lập trung tâm R&D và chuyển giao công nghệ bằng chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính;
Thu hút các nguồn lực trong nước và quốc tế đầu tư phát triển các ngành công nghiệp mới như trí tuệ nhân tạo, công nghệ thông tin, các ngành nghề tạo ra nhiều giá trị gia tăng;
Tập trung đầu tư đào tạo công dân thế hệ số, cải cách giáo dục và đào tạo để lớp công dân mới có tri thức, kỹ năng và thích ứng với mô hình tăng trưởng kinh tế tuần hoàn và kinh tế số;
Có chính sách thu hút chuyên gia người Việt Nam và người nước ngoài có kiến thức và kỹ năng trong các ngành nghề ưu tiên phát triển.
Bên cạnh đó, để "nâng chất" cho dòng vốn ngoại, Việt Nam cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa vào công nghệ hiện đại và nhân lực chất lượng cao, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia. Bên cạnh đó, giảm thiểu thủ tục cấp phép, triển khai các dự án đầu tư, tăng cường hỗ trợ nhà đầu tư, doanh nghiệp khi gặp khó khăn.
Đánh giá cao Báo cáo FDI thường niên của VAFIE, các chuyên gia nhấn mạnh, báo cáo được chuẩn bị công phu, khoa học, số liệu có chắt lọc, khảo sát thực tiễn, từ đó đưa tới nhiều kiến nghị, giải pháp tốt cho cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, thực tế từ đầu năm tới nay tình hình kinh tế - xã hội thế giới biến động rất nhanh, có nhiều ẩn số khó có thể hình dung được hết. Do vậy, để có những dự báo, khuyến nghị thu hút đầu tư FDI năm 2025, ban soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu để từ đó có thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp, nhà hoạch định chính sách.
Ngoài ra, một số ý kiến lưu ý rằng cần có những đánh giá thực chất hơn về đóng góp của khối doanh nghiệp FDI trong bổi cảnh KT-XH Việt Nam đã rất khác so với 35 năm trước đây. Việt Nam là nước phụ thuộc rất lớn vào xuất nhập khẩu, trong đó khu vực FDI chiếm tới trên 70% nhưng giá trị gia tăng lại không cao. Vậy, đóng góp của FDI vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam thực chất là gì?
"Giá như chúng ta có những phân tích kỹ hơn, rõ hơn, thống kê được chiều sâu, hiệu quả, giá trị gia tăng của khu vực đầu tư nước ngoài, tôi tin Báo cáo sẽ hấp dẫn hơn", một chuyên gia góp ý.
Rất đồng tình với ý kiến trên, GS. Nguyễn Mại cũng mong muốn sắp tới Việt Nam sẽ có bộ tiêu chí đánh giá về hiệu quả kinh tế - xã hội của khu vực đầu tư nước ngoài.
Nguồn: https://nhadautu.vn/