Doanh nghiệp Việt muốn cạnh tranh trên sân chơi thương mại tự do toàn cầu, cần đổi mới công nghệ, máy móc thiết bị nhiều hơn nữa.
75% là máy móc “quá đát”
Theo thống kê từ Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) cho thấy, hiện nay cả nước có gần 600.000 DN với hơn 90% là DN vừa và nhỏ, phần lớn đều đang sử dụng công nghệ tụt hậu so với mức trung bình của thế giới từ 2-3 thế hệ, trong đó có đến 76% số máy móc, dây chuyền công nghệ nhập thuộc thế hệ những năm 60-70 của thế kỷ trước, 75% số thiết bị đã hết khấu hao.
Tại hội thảo “Cơ hội hợp tác đầu tư thiết bị máy móc công nghiệp và chính sách xuất nhập khẩu tại VN” trong khuôn khổ Triển lãm hàng công nghiệp VN, ông Trịnh Đình Đề - nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội Tự động hóa VN - cho rằng: “Công nghệ, thiết bị góp phần quan trọng để DN tăng năng suất, giảm giá thành sản phẩm, giảm chi phí bảo hành sửa chữa, tăng sức cạnh tranh và đẩy mạnh mở rộng thị trường do tiết kiệm chi phí từ việc tiêu hao nhiên liệu. Tuy nhiên, hiện còn rất nhiều DN sử dụng công nghệ lạc hậu, lỗi thời, làm tiêu tốn nhiên liệu sản xuất”.
Hiện nay, VN là quốc gia có nền kinh tế đang phát triển nên máy móc thiết bị công nghiệp chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu. Số liệu thống kê nhập khẩu các mặt hàng này những năm qua liên tục tăng cho thấy nhu cầu đầu tư, đổi mới công nghệ tăng lên, nhưng khảo sát từ chương trình phát triển của Liên Hợp Quốc UNDP cho thấy tỷ lệ giá trị nhập khẩu công nghệ, thiết bị của VN mỗi năm chưa đến 10% tổng kim ngạch nhập khẩu, trong khi các nước phát triển khác là 40%.
“Vì vậy mà bên cạnh một số lĩnh vực đã đổi mới và phát triển bứt phá như DN ngành sữa, chế biến thực phẩm, nhựa, gỗ ép… thì nhiều dự án của VN không thể tham gia vào các chuỗi cung ứng cho các tập đoàn lớn để xuất khẩu. Chúng ta chỉ là người gia công, hoặc chủ yếu xuất khẩu nguyên liệu với giá trị thấp mà không thể sản xuất sản phẩm thu về giá trị gia tăng cao” - bà Trịnh Thị Bích Ngọc (Vụ Chính sách, Bộ Tài chính) cho hay.
Cần giảm mạnh thuế nhập khẩu
Đặc biệt, kể từ khi VN chính thức trở thành thành viên WTO thì làn sóng đầu tư đổi mới công nghệ của VN đã diễn ra với tốc độ nhanh chóng, đem lại bộ mặt mới cho nền kinh tế đất nước, điển hình như các ngành dệt may, chế biến thực phẩm, ngành nhựa… VN đã xuất khẩu được đa dạng các mặt hàng sang các nước trên thế giới do đạt yêu cầu về chất lượng, mẫu mã, số lượng… Kể cả đối với những thị trường khó tính, đòi hỏi cao về chất lượng và an toàn cho người sử dụng.
Do đó, Chính phủ đã có nhiều biện pháp để hỗ trợ thúc đẩy DN đổi mới công nghệ, đặc biệt chính sách thuế có nhiều ưu đãi đối với việc đổi mới công nghệ. Luật Thuế Xnhập khẩu hiện hành cho phép miễn thuế đối với DN nhập khẩu máy móc, thiết bị tạo tài sản cố định thuộc các lĩnh vực ưu đãi đầu tư nêu tại phụ lục của luật như lĩnh vực nông-lâm-ngư nghiệp, lĩnh vực dầu khí, công nghệ cao…
Các mức thuế suất thuế nhập khẩu cũng được xây dựng theo hướng mức thuế thấp, chủ yếu ở mức 0% đối với các máy móc, thiết bị trong nước chưa sản xuất được và để mức cao tối đa đối với các loại máy trog nước đã sản xuất được, đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng cả về số lượng và chất lượng.
“Cơ hội của DN VN rất lớn trong xuất khẩu, mở rộng được thị trường xuất khẩu khi VN tham gia Hiệp định TPP. Bởi vậy, DN muốn cạnh tranh trên sân chơi thương mại tự do toàn cầu, cần đổi mới công nghệ, máy móc thiết bị nhiều hơn nữa. Miếng bánh kinh tế màu mỡ có rất nhiều người muốn được chia phần, DN Việt cũng không thể bỏ lỡ” - bà Trịnh Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.
Theo Báo Lao Động
